Συνθηκολόγηση Ενηλίκων

Πρόκειται για αντίλογο στην αφήγηση του Γιάνη Βαρουφάκη όπως καταγράφεται στο πρόσφατο βιβλίο του «Ανίκητοι Ηττημένοι» (γαλλικός τίτλος: Conversations entre adultes – Διάλογοι μεταξύ ενηλίκων, Παρίσι, 2017). Όλες οι αναφορές στα γραπτά του Γ. Βαρουφάκη έχουν μεταφραστεί από τη γαλλική έκδοση του βιβλίου του, που υπήρξε η αρχική. 

Η μελέτη του Τουσέν παρουσιάζει αναλυτικά και με συστηματικό τρόπο τις επιλογές των Τσίπρα και Βαρουφάκη, μέσα από τις οποίες η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ εγκλωβίστηκε στη διαπραγμάτευση με την τρόικα και οδηγήθηκε στην ήττα και στο "Μνημόνιο 3". Επιμένει ότι σε κάθε καμπή υπήρχε εναλλακτική λύση που, όμως, προϋπέθετε την απόφαση για σύγκρουση με τους δανειστές, την ηγεσία της ΕΕ και τις ντόπιες καθεστωτικές δυνάμεις. 

"Γιατί ο Αλέξης Τσίπρας τοποθέτησε το Γενάρη του 2015 τον Γιάνη Βαρουφάκη στη θέση του υπουργού των Οικονοµικών; Ο Βαρουφάκης ήταν ελεύθερο ηλεκτρόνιο, χωρίς καµία επιρροή στους κόλπους του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Τσίπρας πίστευε ότι, σε περίπτωση ανάγκης, µπορούσε να τον «παραιτήσει», χωρίς να προκαλέσει σοβαρούς τριγµούς στο κόµµα. Το προφίλ του Βαρουφάκη ταίριαζε µε το ρόλο που ήθελε να του αναθέσει ο Τσίπρας: ακαδηµαϊκός οικονοµολόγος, πρόσωπο µε λάµψη, µε µεγάλο επικοινωνιακό χάρισµα, που χειρίζεται τον προκλητικό και συµφιλιωτικό τόνο µε χαµόγελο και ξέρει άριστα αγγλικά."

Ο Τουσέν αναδεικνύει τις βαριές ευθύνες της πολιτικής του Γ. Βαρουφάκη στην επιβολή της γραμμής που οδήγησε στον εγκλωβισμό μέσα στη διαπραγμάτευση με την ΕΕ και τους δανειστές και, τελικά, στην άτακτη συνθηκολόγηση απέναντι στην Τρόικα. 

Κάνει όμως μια διάκριση με πολιτική και ηθική σημασία: όταν ο Βαρουφάκης διαπίστωσε τα αποτελέσματα της πολιτικής που υπηρέτησε, υπαναχώρησε και αρνήθηκε τελικά να αναλάβει τις νεομνημονιακές ευθύνες. Αντίθετα, ο Τσίπρας και το επιτελείο του προχώρησαν αδίστακτα μέχρι τέλους, αναλαμβάνοντας την καθοδήγηση των νεοφιλελεύθερων αντιμεταρρυθμίσεων του 3ου Μνημονίου, με μοναδικό αντίτιμο την παραμονή τους στην κυβερνητική εξουσία. 

Είναι ένα «υλικό» απαραίτητο για κάθε αναγνώστρια-η που θέλει να σχηματίσει καθαρή άποψη για το πώς χάθηκε η μεγάλη πολιτική ευκαιρία για την Αριστερά στην Ελλάδα το 2015, μια ευκαιρία που τα θεμέλιά της βρίσκονται στους μεγάλους αγώνες της περιόδου 2011-2013. 

Το βιβλίο κυκλοφορεί ταυτόχρονα στα ελληνικά και τα γαλλικά (Éditions Syllepse). Τα σκίτσα είναι της περιόδου από τον Πέτρο Ζερβό, για την Εφημερίδα των Συντακτών και την Εργατική Αριστερά.

- - -

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα.
Ο Ερίκ Τουσέν (Éric Toussaint) είναι μαρξιστής διανοούμενος και ακτιβιστής της διεθνούς αντικαπιταλιστικής Αριστεράς καθώς και ιδρυτικό μέλος της Διεθνούς Επιτροπής για την Κατάργηση του Παράνομου κι Επαχθούς Χρέους (CADTM), με πλούσια δράση στη Λατινική Αμερική, την Ασία και την Αφρική. 

Είναι ιστορικός και πολιτικός επιστήμονας με διδακτορικές σπουδές στα πανεπιστήμια Paris VIII και Liége. Είναι ερευνητής στο International Institute for Research and Education του Άμστερνταμ και έχει εργαστεί ως λέκτορας πολιτικών επιστημών και οικονομίας σε εκπαιδευτικά ιδρύματα και οργανισμούς από το 1975 μέχρι σήμερα. 

Το προηγούμενο του βιβλίο «Το δημόσιο χρέος: Η ιστορία του και η σημασία του στη σημερινή κρίση» για την ελληνική περίπτωση, κυκλοφορεί στα ελληνικά επίσης από τις εκδόσεις Red Marks (Ιούλης 2017).

- - -

Απόσπασµα από την εισαγωγή του βιβλίου

«Η κριτική που ασκώ στις επιλογές του Βαρουφάκη και της κυβέρνησης Τσίπρα γίνεται µε ακρίβεια και επιχειρηµατολογία. [...]

Πρέπει να διαχωρίσουµε τον Αλέξη Τσίπρα από τον Γιάνη Βαρουφάκη: ο ένας υπέγραψε το 3ο µνηµόνιο και το πέρασε από το ελληνικό κοινοβούλιο. Ο άλλος αντιτάχθηκε, αποχώρησε από την κυβέρνηση στις 6 Ιουλίου του 2015 και, ως βουλευτής, καταψήφισε το µνηµόνιο της 15ης Ιουλίου 2015.

Γιατί ο Αλέξης Τσίπρας τοποθέτησε το Γενάρη του 2015 τον Γιάνη Βαρουφάκη στη θέση του υπουργού των Οικονοµικών; Ο Βαρουφάκης ήταν ελεύθερο ηλεκτρόνιο, χωρίς καµία επιρροή στους κόλπους του ΣΥΡΙΖΑ (δεν ήταν µέλος). Ο Τσίπρας πίστευε ότι, σε περίπτωση ανάγκης, µπορούσε να τον «παραιτήσει», χωρίς να προκαλέσει σοβαρούς τριγµούς στο κόµµα. Το προφίλ του Βαρουφάκη ταίριαζε µε το ρόλο που ήθελε να του αναθέσει ο Τσίπρας: ακαδηµαϊκός οικονοµολόγος, πρόσωπο µε λάµψη, µε µεγάλο επικοινωνιακό χάρισµα, που χειρίζεται τον προκλητικό και συµφιλιωτικό τόνο µε χαµόγελο και ξέρει άριστα αγγλικά.

Ο Αλέξης Τσίπρας αποφάσισε να λειτουργεί σ’ ένα στενό ηγετικό κύκλο πίσω από την πλάτη του ίδιου του κόµµατός του, αρνούµενος να υλοποιήσει την πολιτική κατεύθυνση που είχε αποφασιστεί συλλογικά µέσα στις γραµµές του ΣΥΡΙΖΑ και είχε εγκριθεί δηµοκρατικά από τον ελληνικό λαό».

Το βιβλίο του Ερίκ Τουσέν είναι ένας αντίλογος στην αφήγηση του Γ. Βαρουφάκη στο βιβλίο «Ανίκητοι Ηττηµένοι». Παρουσιάζει αναλυτικά τις επιλογές των Τσίπρα και Βαρουφάκη, µέσα από τις οποίες η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ εγκλωβίστηκε στη διαπραγµάτευση µε την τρόικα και οδηγήθηκε στην ήττα και στο µνηµόνιο 3. Επιµένει ότι σε κάθε καµπή υπήρχε εναλλακτική λύση που, όµως, προϋπέθετε την απόφαση για σύγκρουση µε τους δανειστές, την ηγεσία της ΕΕ και τις ντόπιες καθεστωτικές δυνάµεις.

- - -

Περιεχόµενα

Οι προτάσεις του Βαρουφάκη οδηγούσαν σε αποτυχία

Η αµφισβητήσιµη αφήγηση του Βαρουφάκη για τις καταβολές
της ελληνικής κρίσης και τις σχέσεις του µε την πολιτική ελίτ

Πώς ο Τσίπρας, µε τη συνδροµή του Βαρουφάκη,
γύρισε την πλάτη στο πρόγραµµα του ΣΥΡΙΖΑ

Οι σύµβουλοι του Βαρουφάκη

Μια στρατηγική διαπραγµάτευσης καταδικασµένη σε αποτυχία

Προς την ολέθρια συµφωνία της 20ής Φεβρουαρίου 2015
µε το Γιούρογκρουπ

Τέλος Φλεβάρη 2015: Η πρώτη συνθηκολόγηση

Μυστική διπλωµατία και φρούδες ελπίδες

Προς τη λύση του δράµατος

Ναι, υπήρχε άλλος δρόµος

Χρονολόγιο γεγονότων Ιανουάριος 2015-Αύγουστος 2019

Βιβλιογραφία